Upamiętnienie 100 -lecia przyjazdu Błękitnej Armii gen. Hallera z Francji do Warszawy

 Bogumił Tomasiewicz ze sztandarem Armii Krajowej

Kwietniowe uroczystości rocznicowe na warszawskiej Pradze rozpoczęły się mszą św. sprawowaną w kościele Matki Boskiej Loretańskiej przy ul. Ratuszowej, do którego jeszcze przed 100 laty oficjalnie należały również i Marki.

Po mszy św. nastąpił uroczysty przemarsz pod tablicę pamiątkową ku czci bohaterskiego generała na pobliskim Placu Hallera, w którym udział wzięły poczty sztandarowe, kadeci Wojskowej Akademii Technicznej, grupy rekonstrukcyjne, chór młodzieżowy OHP z Pragi, parlamentarzyści, mieszkańcy Warszawy i markowianie.

Jednym z zaproszonych gości, przemawiających pod pomnikiem był przedstawiciel Polonii amerykańskiej, który przypomniał, że ponad 100 lat temu, zanim 20 tys. ochotników z USA i Kanady zasiliło Błękitną Armię we Francji, przeszli odpowiednie szkolenie przy Wodospadzie Niagara. Pamięć o Błękitnej Armii gen. Hallera jest wciąż kultywowana zza oceanem, ale również promowana w Ojczyźnie. Dowodem na to jest okazały warszawski Pomnik Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej, tzw. Pomnik Hallerczyków, wzniesiony na Placu Grunwaldzkim na warszawskim Żoliborzu dzięki staraniom Polonii amerykańskiej.

 Pomnik Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej, tzw. Pomnik Hallerczyków,

Powołana we Francji 1 czerwca 1917 roku, Błękitna Armia gen Hallera była jak na tamte czasy doskonale wyposażona, m. in. w czołgi Reault M-117 i samoloty. jej oddziały wzięły udział w walkach na froncie zachodnim, m.in.  w Szampanii latem i jesienią 1918 r.

Grupa Historyczna Niepodległość z Marek, na czele z dowódcą Andrzejem Górskim ze Strugi, miała swój udział w uświetnieniu tegorocznych uroczystości. W postać generał Józefa Hallera wcielił się sam Pan Andrzej Górski, zachwycając misternie odtworzonym mundurem w kolorze błękitu.

Rzeczpospolita niepodległa i silna, niezależna od obcych wpływów była największym marzeniem gen. Hallera, dla niej był gotów poświęcić życie - przypomnieli organizatorzy uroczystości, których celem było również upamiętnienie stulecia nadania gen. Józefowi Hallerowi tytułu Honorowego Obywatela Warszawy.

"W stulecie przybycia do Warszawy Generała Hallera oddajemy mu należną cześć. Spłacamy dług pamięci i wdzięczności, bowiem przez długie lata Józef Haller i Błękitna Armia byli pomijani w oficjalnych przekazach historycznych, marginalizowano ich zasługi w walce o polskie granice oraz udział hallerczyków w wojnie polsko-bolszewickiej" - podkreślił marszałek Sejmu Marek Kuchciński w liście do uczestników uroczystości.

Uroczystości upamiętniające setną rocznicę niebywałego przejazdu Błękitnej Armii przez Europę odbyły się również w innych miastach w zachodniej Polsce, m. in. w Kąkolewie nieopodal granicy niemieckiej.    Kliknij tutaj

Gwoli przypomnienia, generał Józef Haller dowodził Frontem Północnym w czasie Bitwy Warszawskiej. 'Na pole bitwy pod miastem [Radzyminem] przybyli w dniu 14 sierpnia premier Rządu Obrony Narodowej Wincenty Witos, wybitny polityk  Maciej Rataj oraz dowódca Frontu Północnego gen. Józef Haller. ... Do wyzwolonego miasta przybył gen. J. Haller, aby naocznie przekonać się o odniesionym sukcesie i podziękować żołnierzom za wielki hart ducha wykazany na polu bitwy - przypomina Władysław Kolatorski z Radzymina.

Każdego roku w rocznicę Cudu nad Wisłą odtwarzane jest Święto Virtuti Militari zapoczątkowane przez gen. Hallera 15 sierpnia 1920 roku. Jest to scena upamiętniająca przybycie gen. Józefa Hallera do Radzymina, aby na rynku w Radzyminie osobiście odznaczyć orderami Virtuti Militari walecznych żołnierzy, niezłomnych obrońców stolicy.

Sztandar Armii Krajowej Warszawa Wschód

Zdjęcia: Bogusława Sieroszewska, Grażyna Kurek, Piotr Rzewuski