Marcin Robert Maź: krótka historia miasta Marki

Rafał Redeł

 30 września 2002    19:47

Marki, ...
...położone nad rzeką Długą, uchodzącą obecnie do Kanału Żerańskiego, powstały jako wieś królewska w końcu XVI wieku. Po roku 1795 znalazły się w zaborze pruskim, po 1807 r. weszły w skład Księstwa Warszawskiego, a następnie po roku 1815 - Królestwa Polskiego. W połowie XIX wieku wieś posiadała młyn i karczmę. Rozwój Marek związany jest z budową na terenie folwarku "Wójtostwa Marki" w latach 1883-84 przez angielską firmę "Briggs, Posselt i spółka" dużych zakładów przędzalniczych. Była to pierwsza na ziemiach polskich przędzalnia czesankowa. Fabryka szybko rozrastała się, dając pracę około 750 robotnikom. Wokół przędzalni powstała w krótkim czasie kolonia robotnicza, sklepy, targ, szkoła oraz szpital i apteka. Po raz pierwszy rozgłos uzyskały Marki w 1896 roku przez wielki strajk i manifestację pierwszomajową robotników. W 1907 roku przez osadę przeprowadzono linię kolei wąskotorowej z Warszawy Pragi do Radzymina.

15 lipca 1920 roku podczas wojny polsko-sowieckiej w pobliżu Marek rozegrała się mistrzowsko rozegrana pod względem taktyki militarnej Bitwa pod Radzyminem, nazywana przez potomnych "cudem nad Wisłą". W okresie międzywojennym Marki były znane jako "kraina tysiąca cegielni". W roku 1931 ponownie protestujący robotnicy przeprowadzili tzw. "marsz głodnych".

Podczas II Wojny Światowej istniało w Markach getto, zlikwidowane w połowie 1942 roku kiedy to ludność żydowską przewieziono do getta warszawskiego. W dniu 16.10.1942 r. na terenie Marek odbyła się egzekucja 50 więźniów Pawiaka. W latach 1942-1943 w Pustelniku znajdował się obóz pracy przymusowej dla 1200 osób. W dniu 18.10.1943 r. oddział Gwardii Ludowej stacjonującej w Ząbkach przeprowadził akcję wypadową na skład broni i amunicji znajdujący się na terenie dawnej fabryki Briggsów.

W roku 1957 Marki otrzymały status osiedla miejskiego, a 22.07.1967 r. stały się po przyłączeniu Pustelnika i Czarnej Strugi miastem. Ludność miasta powoli wzrastała z 14 600 mieszkańców w momencie otrzymania praw miejskich poprzez 17 200 osób w roku 1998, do 19 500 w chwili obecnej.

Obecne Marki są jednym z niewielu miast położonych ściśle wzdłuż jednej ulicy, długość Marek to 9,5 kilometra, a szerokość to tylko 2,5 km. Największe osiedla składające się na miasto to: Stare Marki, Pustelnik, Struga i Czarna Struga.

Według legendy w Czarnej Strudze nad rzeką stała niezwykła karczma, której mury odpowiadały aż osiem razy odbitym echem na życzliwe pozdrowienia wędrowców. Jednym z najstarszych budynków w okolicy jest po części strużańska leśniczówka, pochodząca z końca XVIII wieku, a której fragmenty powstały ponoć bez użycia gwoździ.

Od połowy lat 60-tych z podwarszawskiej sypialni zaczęły stawać się Marki ośrodkiem przemysłowym i usługowym. To właśnie tu znajdują się: fabryka oklein ciernych, zakłady wytwórcze ceramiki budowlanej, wytwórnia narzędzi chirurgicznych, wytwórnia tapicerskich części samochodowych, zakład produkujący wysoko specjalistyczny sprzęt spawalniczy, palarnia kawy Tchibo, gospodarstwo rolne Polflower. Ostatnio na granicy Marek i Ząbek powstało ogromne centrum handlowe koncernu M1.

W północnej części miasta - Strudze, posiadającej mikroklimat, znajduje się klasztor zakonu Michalitów, a na jego terenie wydawnictwo misjonarskie Michalineum.

Galeria

Komentarze:

Zastrzeżenie

Opinie publikowane na łamach Portalu Społeczności Marek są prywatnymi opiniami piszących — redakcja Portalu nie ponosi za nie żadnej odpowiedzialności.
Osoby publikujące w artykułach lub zamieszczające w komentarzach wypowiedzi naruszające prawo mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.

ACTIVENET - strony www, sklepy internetowe - Marki, Warszawa

skocz do góry